‘De lokale democratie begint en eindigt bij de begrotingsdebatten.’ Ik herinner mij niet meer wie dat ooit gezegd heeft. Het had iets met een burgemeester uit Mechelen te maken maar ik kan mij – ondertussen als stuk van het stadhuismeubilair – natuurlijk vergissen. Dit debat zo belangrijk voor de lokale democratie dixit iemand komt eerst uitgebreid aan bod in de pers alvorens het hier aan bod komt. Ik neem dat de pers niet kwalijk. Integendeel maar eerlijk gezegd: ik maak dat nu al een paar decennia mee en het wordt altijd moeilijker om vervolgens dit schouwspel nog ernstig te nemen. Maar bon, het is zo. Ik zal het bij deze begrotingsbespreking eerst hebben over de cijfers en dan over het beleid. Een beetje anders dan anders maar toch ook weer niet.

Mechelen is de Vlaamse centrumstad met de grootste schuldenberg. Het stadsbestuur beloofde bij aanvang van de bestuursperiode om daar iets aan te doen. Al lukt het sowieso niet meer om ze onder de 200 miljoen euro te krijgen, een doel dat u zich aanvankelijk had gesteld. We hebben daar nog enig begrip voor. Een deel is zeker te verklaren door de coronapandemie aan maar alle schuld bij corona leggen is te gemakkelijk.

Eén van de uitdagingen bij de vijfde aanpassing van de meerjarenplanning is dus het onder controle houden van de schuld. Eind 2025 moet ze 2.812 euro per inwoner bedragen, terwijl dat begin 2019 nog 3.408 euro per Mechelaar was. Ik wil er toch op wijzen dat dit al de vijfde aanpassing is sinds de opmaak ervan in 2019. De aanpassingen volgen mekaar sneller op dan Max Verstappen met de auto kan rijden.

Alles heeft te maken met zich opstapelende tegenvallers. Aan sommige tegenvallers kan u inderdaad niks verhelpen maar u kan er wel rekening mee houden.

Eén van de belangrijkste tegenvallers is de vermindering van de dividenden uit energie.

Geschrapte of uitgestelde investeringen, beperkte dienstverlening of verhoogde belastingen kunnen het gevolg zijn. Wij zijn niet tegen dat mensen minder betalen voor energie, maar deze eenzijdige wijziging plaatst de gemeenten wel voor honderden miljoenen minder ontvangsten. Wij blijven bij ons standpunt, een verlaging van de BTW op energie is de enige optie. Iets wat ikzelf heel lang geleden in de senaat al heb voorgesteld en ook door onze collega’s van de linkerzijde werd overgenomen en een tijdje zelfs uitgevoerd tot het geld op was.

Trouwens als energie uit de gezondheidsindex wordt onttrokken zullen steden en gemeenten er nog meer baat aan hebben doordat de lonen van de ambtenaren minder snel zullen stijgen.

Een tweede tegenvaller zijn de GAS-boetes voor snelheidsovertredingen. Zij leveren de stadskas vanaf 2022 jaarlijks een miljoen minder op dan verwacht. Dat is voornamelijk een gevolg van corona. Daardoor vallen de GAS boetes tegen. Mensen die niet buiten mogen kunnen ook geen fouten maken. En daar wens ik u toch te waarschuwen. Het draagvlak voor het boetesysteem heeft zijn hoogtepunt bereikt. Leg maar eens uit aan iemand die 32 per uur rijdt in plaats van de 30 dat u hem beboet omwille van het gevaar dat hij anderen aandoet. De mensen, de middenklasse is het beu om als melkkoe aanzien te worden. U zal dat in 2024 merken.

De massale invoer van de zone 30 is een poging om dit te compenseren, maar de vraag blijft of dit een houdbare oplossing is op lange termijn. Verkeersboetes inschrijven om de begroting op evenwicht te houden, blijven pesterijen. En mensen willen echte veiligheid. De gemiddelde Mechelaar denkt als hij een sirene van een politiewagen hoort niet aan zijn verkeersveiligheid maar dat hij het volkslied van Marokko hoort.

Er is de indexering van de lonen.

Zolang er geen duidelijk beleid is en geen stabilisering in de beslissing over het energiedossier op nationaal vlak zal dit een zorgelijk pijnpunt blijven. De verhoogde gasprijzen zijn niet de enige zorgen, een laatste factor die bijdraagt tot de recordprijzen (en index) zijn de CO²-emissierechten. In de strijd tegen de klimaatopwarming heft de EU belasting op die uitstoot, maar pijnlijk genoeg zijn die rechten verhandelbaar, waardoor er speculatie ontstaan is. En ook dié prijzen staan nu zeer hoog: vandaag zelfs 90 euro per ton, het dubbele van vorig jaar in dezelfde periode. Met de inplanting van de gascentrales zullen deze alleen maar stijgen. Dat wordt dus een indexverhoging die jaren gaat aanhouden en niet alleen tot juni 2022 zoals in de meerjarenplanning wordt aangegeven.

Er is de daling van de schulden.

De Mechelse bevolking kende vorig jaar (2020) een stagnering in de bevolkingsgroei. Een nulgroei! Daarmee blijft onze stad opvallend trager aangroeien dan de meeste andere centrumsteden. Terwijl de meerjarenplanning rekent op een bevolkingstoename van om en bij 16 000 inwoners waardoor de schuld per inwoner automatisch daalt en de ontvangsten voor de personenbelasting ook zullen stijgen. Hiermee werd geen rekening gehouden in de meerjarenplanning. Men gaat uit van een bevolkingstoename maar wat als die er niet komt?

Er is de daling van de opdeciemen op de verkeersbelastingen.

De Vlaamse Overheid stort 10% van de verkeersbelastingen door aan de gemeenten, maar door het uitstel van betalingen tijdens de coronacrisis loopt de uitbetaling een vertraging en dus een vermindering op. Gelukkig krijgen we nog wat centen voor instituut maar daarover later meer.

Vergeet ook niet, collega’s van de meerderheid dat de FOD Financiën de grootste impact van de COVID-19-pandemie op de aanvullende personenbelasting verwacht in het begrotingsjaar 2022. Bij de opcentiemen

verwacht u meer-inkomsten a rato van 760 000 euro. Lokale besturen zien door de coronacrisis hun uitgaven stijgen en ontvangsten dalen. Ik zeg dat niet, de VVSG zegt dat.

Sommige budgettaire effecten zijn voor dit jaar, andere pas voor 2022 én later. Gemeenten zullen die vooral voelen via de ontvangsten uit de aanvullende personenbelasting (APB), omdat die rechtstreeks samenhangen met de in een bepaald jaar verdiende inkomens en de daarop betaalde personenbelasting. Als mensen tijdelijk of definitief hun baan verliezen, daalt hun inkomen en dus de personenbelasting die ze verschuldigd zijn.

Daar komt nog eens het effect bovenop van de lagere aanslagvoet waartegen vervangingsinkomens worden belast. De personenbelasting voor de inkomens verdiend in 2020 –2021 komt bij de gemeenten binnen in 2022 en 2023. De gemeenten ramen een bescheiden impact van de coronacrisis op hun exploitatieontvangsten voor de komende jaren. De geraamde ontvangsten uit de aanvullende personenbelasting dalen vooral in de jaren 2022 en 2023 (met 62 en 45 miljoen euro), maar worden voor 2020 zowat 92 miljoen euro hoger ingeschat dan initieel geraamd. De geraamde ontvangsten uit de onroerende voorheffing liggen vanaf 2022 jaarlijks ongeveer 26 miljoen euro lager dan in de oorspronkelijke meerjarenplanning.

Wat maakt dat Mechelen een stijging zou kennen met een nulgroei én minder ontvangsten uit de dalende personenbelasting en onroerende voorheffing? Wij kunnen hierop het antwoord al geven; door de ramingen aan een extern planbureau toe te vertrouwen en de studies van de VVSG te negeren. De schulden per inwoner van Mechelen zal voor 2022: 3415 euro bedragen.

Wie dacht dat er geen belastingverhoging was, is er ook aan voor moeite: een aanpassing op het reglement van tweede verblijven is reeds voorspeld in de meerjarenplanning +445000 euro. Geldt dat ook voor buitenverblijven buiten Europa of zijn het alleen de buitenverblijven waar men zogezegd een kadaster heeft.

Het enige waarin Mechelen het goed blijft doen is in de integratie industrie. Met stip de grootste werkverschaffer. Bvb. Tewerkstelling DUO for a JOB is een vzw die werkzoekende jongeren met een migratieachtergrond in contact brengt met 50-plussers, die als vrijwilliger hun professionele ervaring inzetten om deze jongeren te begeleiden naar werk.

Het Hannah Arendt Instituut onderzoekt momenteel hoe sociale netwerken optimaal kunnen worden ingezet om de integratie van nieuwkomers te vergemakkelijken. In dat onderzoek werden bestaande initiatieven onderzocht wat volgens hen goed werkt en wat niet. Als we spreken in termen van harde resultaten, dan nemen we een ‘positief resultaat’ als maatstaf voor een succesvol traject. Dat betekent dat de jongere door de mentoring toegang heeft gekregen tot een duurzame job (minimum een contract van bepaalde duur van meer dan 3 maanden) of een opleiding of stage. Het instituut geeft zelfs toe dat de trajecten niet kwantitatief positief zijn.

Dat instituut is zelf een farce. Het dient enkel om de nationalistische oppositie monddood te maken. Een instituut dat moet uitmaken wat ‘haatspraak’ is en wat niet. Het is een soort Ministerie van Waarheid zwaar gesponsord door de stad en door de Vlaamse overheid. Het had een paar voeten in de aarde maar het is er toch gekomen. Het Ministerie van Waarheid dient enkel om de goed nieuwsshow verder op te voeren. Dat dit instituut dan nog genoemd wordt naar een grote dame die de grootste hekel had aan de ‘penée unique’ is al helemaal degoutant.

Wat Dodoens betreft blijkt uit het verslag van de vergadering van juni 2020 dat een deel van de voorschotten op het einde van planningsperiode buiten het budget vallen en daarmee heeft deze correctie een gunstig effect op de stadsdotatie. De bedragen verminderen aanzienlijk maar ook de tussenkomst van 50% van de Vlaamse Overheid in de responsabiliseringsbijdrage vermindert dan uiteraard.

De huurovereenkomst met het Rode Kruis is verlengd tot 31 maart 2021 en levert extra huurontvangsten op. Dit geeft ook de mogelijkheid om de gemeentelijke bijdrage te verminderen.

Omwille van een boekingstruk komen de bedragen nu in het budget 2022!

De huurinkomsten van de Rode Kruis vallen ook weg voor 2022.

Wat het kinderarmoedeplan betreft stellen we vast dat 232000 euro meer aan personeel wordt uitgegeven maar minder middelen naar het doel op zich. De bevolking kent een nulgroei en toch stijgen de werkingsmiddelen voor het kinderarmoedeplan. Ik weet dat dit et stokpaardje is van de schepen van Welzijn maar het resultaat op het werkterrein is niet meteen zichtbaar.

Uit de jaarlijkse cijfers van Kind & Gezin blijkt dat de kinderarmoede in Mechelen het afgelopen jaar licht daalde van 14,8% naar 14,1%. Maar ten opzichte van het begin van de legislatuur daalde het aantal kinderen dat opgroeit in armoede nog veel lichter. Op dat moment lag het kinderarmoedecijfer in Mechelen op 14,3%.

De meeruitgaven voor de kinderopvang en zomerscholen verantwoorden het resultaat niet. Misschien ligt de nadruk te veel op het ondersteunen van ouders in moeilijkheden in plaats van op preventie. De doorstudeerratio en afstudeerratio van kwetsbare kinderen wordt te gemakkelijk afgeschoven op externe factoren zoals ‘gelijke kansen’ in plaats van doorzetting met sancties naar de ouders.

Vergeten we ook niet de 3,5 miljoen inkomsten voor leeflonen steun en activering en uitgaven van 4,6 miljoen voor dezelfde doelgroep. Meer dan 1 miljoen meerkost. Indien uw activering zou werken zouden we een daling van de uitgaven moeten verwachten. Dat gebeurt dus niet. De cijfers bewijzen dat en voor sommigen is dat een win-for-life via de Mechelse belastingbetaler.

Nogmaals een bewijs dat de studies van het AH instituut ook matig positief te noemen zijn. 805 000 euro subsidies van de Vlaamse overheid tonen aan wat we reeds wisten. De activering lukt niet. Hoeveel instituten moet men installeren om dit uiteindelijk te begrijpen?

Wat Vlaamse subsidies betreft krijgt Mechelen een habbekrats van

623 000 compensatie van de energie dividenden, maar gelukkig wel een propagandatoelage van 805.000 euro voor het Ministerie van Waarheid.

Onze financiële conclusie is dat door overmoed in de exploitatieontvangsten een vertekend beeld wordt gegeven aan de meerjarenplanning. De opmerkingen van de VVSG worden genegeerd en de inkomsten van de personenbelastingen en de onroerende heffing wordt zwaar overschat.

En dus komen de uitgaven en budgettaire keuzes van de Vlaamse overheid ten voordele van de persoonlijke campagne van de minister van integratie komt ten nadele van de echte Mechelaar.

De index en inflatie worden te weinig in rekening gebracht.

De doorschuif technieken hebben ook een eindhalte... investeringen worden op de lange baan geschoven en er is geen ruimte voorzien voor de inflatie van de bouwkosten in grote projecten zoals Ragheno.

Om toch nog de schuldenberg te laten dalen stelt u de realisatie van enkele projecten uit. De projecten worden uitgesteld maar niet het studiewerk. Misschien kan er beter wat minder geld worden verspild aan allerlei bureaus die dure studies maken en die misschien niet echt nodig zijn.

Collega Geys heeft in de verenigde raadscommissie terecht opgemerkt dat het al van oktober geweten is dat de lonen van de ambtenaren zouden stijgen dit jaar én de lonen van de bedienden in de privé sector in januari.
De reactie van de schepen was toch wel bizar door te melden dat ‘als we deze planning hebben opgemaakt er nog geen zicht op was’. De woorden die trouwens met stip het meest werden gebruikt zijn: als we vergelijken, we hebben dat aangepast en het wordt doorgeschoven. Bij iedere onduidelijkheid betreffende inkomsten en uitgaven horen we dezelfde riedel. Mij lijkt het dat deze begroting gebaseerd is op drijfzand of misschien wel op een slapende vulkaan die ieder moment kan uitbarsten.

Wat me ook onduidelijk is, is de verschuiving van het liquidatietekort van 1,25 miljoen van 2021 naar 2022 is me ook zeer onduidelijk. Verschuiven is handig maar wat lost dat op. Als ik mijn composthoop 10 meter achteruit zet, stinkt hij minder maar hij is er nog wel.

Waar een groot deel van alle centen is aan uitgegeven weet ik al. Er is altijd WEL geld voor dezelfde doelgroep. Dat is al evenveel decennia als ik hier zit het geval. Ik ga het daar niet meer over hebben. Ik heb dat al tot in den treure gedaan. U blijft geld verkwisten in de integratie industrie en altijd maar dezelfde doelgroep bepamperen.

De ene groep krijgt een coach, enkele jeugdhuizen, een integratiemedewerker enz enz. Allemaal dingen die de belastingbetaler geld kosten, de andere groep krijgt niks, een boete en de rekening. Nogmaals, het stoort de burger mateloos dat steeds dezelfde groep wordt gepamperd en steeds dezelfde groep dat allemaal mag betalen. nl. de werkende middenklasse.

Als u de politieke peilingcijfers wil duiden dan zeg ik u: dat is één van de redenen.

Men kan de zuurverdiende centen van de middenklasse NIET blijven uitdelen aan allerlei projecten – hoe mooi en leuk ze soms ook zijn – zonder die middenklasse uiteindelijk kapot te belasten. Leuk en mooi dan heb ik het ze

ker niet over het Hannah Arendtinstituut want dat is niet meer of minder dan een aanslag op de vrije meningsuiting.

Ik ga even door op de middenklasse: ik bekijk twee soorten middenklasse. De lagere middenklasse met een inkomen tussen de 1200 en 1900€ per maand.

Dat zijn de mensen die men bvb. vind aan de kassa van de warenhuizen of eenvoudige arbeiders. Dikwijls mensen zonder hoog diploma maar wel hard nodig in sommige sectoren. Mensen die hard moeten werken voor een karig loon. Zij hadden nog geluk als ze tijdens corona op technische werkloosheid terugvielen. Met 70% van een minimumloon verloren ze nog niet al te veel, maar toch.

Ook voor hen bleef het Kadastraal Inkomen lopen, ook voor hen blijft de Aanvullende Personenbelasting dezelfde, ook voor hen bleef de huisvuiltaks dezelfde en kosten de huisvuilzakken evenveel. Ook voor hen bleef de huur van het appartement of de lening voor een huis doorlopen. Zij hadden en hebben het lastig.

Maar de hogere middenklasse had het soms nog lastiger. Mensen die tussen 1900 en 3000€ per maand verdienden hadden al deze kosten ook, maar zij vielen plots terug op 70% van een minimumloon en verloren al gauw een derde van hun inkomen. U weet dat mensen leven naar hetgeen ze op een zeker ogenblik verdienen en dat zowel de huur of de lening dikwijls hoger uitvallen dan bij de lagere inkomens. Waarom heeft Mechelen niks extra gedaan voor die mensen?

Voor wie veranderde er niets? Voor de mensen op leefsubsidie. Geen leefloon want voor een loon moet men werken. Het sluit ook naadloos aan bij al de andere subsidies die onze samenleving en deze meerderheid met gulle hand uitstrooit en die voornamelijk worden betaald door beide categorieën middenklasse waar ik het daarnet over had.

Voor hen geen afbetalingsplan met steun van het OCMW, geen dringende medische hulp zoals voor illegalen, geen betaling van de schoolkosten, geen terugbetaling van het ziekenfonds, geen verminderde huur enz. enz. Op het einde van de rit mogen ze nog bijleggen voor de rekening van het woonzorgcentrum van hun ouders. Dat is de realiteit van de werkende bevolking.

De ontvangers van een leefsubsidie kregen nog een corona extraatje van de staat terwijl er voor hen in feite niks veranderde. De middenklasse niet. Noch de korting, noch het extraatje. Ik vind dat eigenaardig.

Ga dit maar eens uitleggen aan de middenklasse die het ook voor corona al lastig had en nu door corona zwaar werd en wordt getroffen.

Ga dit maar eens uitleggen aan mensen die:

+ in angst het einde van de maand afwachten

+ in angst de postbus openmaken om te zien of er weer geen factuur in de bus ligt

+ in angst de gemeentebelasting, de provinciebelasting, de autoverzekering, de brandverzekering, de belasting op de wagens en alle andere rimram zien aankomen.

U perst de middenklasse uit maar u hebt ze nodig om de hele santenboetiek te betalen. En dus probeert u ze te importeren door allerlei woonprojecten op te zetten. Daarvoor moet helaas wel wat groen wijken en raakt Mechelen altijd maar voller. Veel is niet genoeg om de bouwpromotoren ter wille te zijn. Tweeverdieners met kinderen naar Mechelen lokken is goed maar tegelijkertijd die tweeverdieners om de oren slaan met hoge belastingen en vooral met die opcentiemen is contraproductief. Als het in de omgeving goedkoper wonen is dan zullen ze wel twee keer nadenken om hier grond of een woning te kopen. Vandaar de stagnering van de bevolking in Mechelen.

Om nog maar te zwijgen van de omvolking die maakt dat deze tweeverdieners hun kinderen liever in de rand of daarbuiten naar school sturen. Ik stond onlangs naar de school De Regenboog te kijken, naar wie daar allemaal naar school gaat. Ik wist niet dat een regenboog maar één kleur heeft. Dat is omvolking.

Ik geef u, collega’s van de meerderheid, hetzelfde slot van mijn tussenkomst als vorig jaar. Er is immers niks veranderd behalve dat er nog minder geld is.

U hebt de Mechelaars een belangrijk gegeven ontnomen: HOOP.

Voor de ‘have nots’ HOOP om ooit uit het subsidie infuus van de overheid te raken omdat de sprong ofwel te klein ofwel veel te groot is. Wie evenveel of meer verdient door NIKS te doen kan je het niet kwalijk nemen dat hij of zij liever thuis blijft dan een onzekere job te zoeken. Geen werk hebben maar wel centen om te overleven neemt uw eigenwaarde weg en maakt u de facto tot een slaaf van het systeem.

Voor de lagere en de hogere middenklasse de HOOP om een eigen woning te verwerven met een tuintje, met de kinderen eens per jaar een reis te maken. Met andere woorden om die kleine dingen die mensen gelukkig maken te kunnen blijven doen. Dat maakt u kapot door hen kapot te belasten en met boetes om de oren te slaan.

De gepensioneerden hebt u de HOOP ontnomen dat hun vele harde werk aan ons sociaal model kan garanderen dat hun kleinkinderen het beter zullen hebben dan zij. Zij beseffen dat dit niet zo zal zijn. Zij beseffen dat hun kleinkinderen de bulletleningen van 50 miljoen euro zullen moeten afbetalen. De eerste maal al op het einde van deze legislatuur. Zij beseffen ook dat ze beter geen 100 worden om het ineenstorten van de pensioenpijler nog mee te maken.

U, dames en heren van de meerderheid, u hebt Mechelen perceptie en schulden gegeven. De realiteit zal uw perceptie inhalen. U hebt Mechelen hoop op een betere toekomst ontnomen en de geschiedenis zal u daarvoor scherp veroordelen.